Χαιρετισμός ΥΦΕΘΑ Ιωάννη Κεφαλογιάννη

Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Υφυπουργoύ Εθνικής Άμυνας κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη, από την παρουσίαση του έργου ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΕ ΑΜΥΝΑ στο Πολεμικό Μουσείο, 05 Δεκεμβρίου 2023

Μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε ότι η κλιματική αλλαγή απειλεί το παρών και το μέλλον μας. Φαίνεται πια πως αποτελεί απειλή και για το παρελθόν μας. Κατά τραγική ειρωνεία, μοιάζει να απειλεί περισσότερο εκείνες τις πτυχές του παρελθόντος μας που αξιολογήσαμε ότι οι μελλοντικές γενεές οφείλουν, οπωσδήποτε να το γνωρίζουν και πρέπει να το διατηρούν στη ατομική και τη συλλογική μνήμη, μέσω των μνημείων. Τα μνημεία μας, λοιπόν, βρίσκονται σε άμυνα – κατά τον πολύ εύστοχο τίτλου του έργου, τα πορίσματα του οποίου συζητούμε σήμερα. Τα μνημεία των Ενόπλων Δυνάμεων είναι φορείς της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Και μάλιστα των πλέον ένδοξων στιγμών της. Πολλά από αυτά άντεξαν σε σκληρές μάχες. Σήμερα όμως πρέπει να δώσουν μια νέα, αδιόρατη μάχη, η οποία μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο επικίνδυνη: Αυτή ενάντια στις καταστροφικές επιπτώσεις των ακραίων σε συχνότητα και ένταση καιρικών φαινομένων. Γι’ αυτό και η καταγραφή, τεκμηρίωση και η εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε αυτά, είναι το πρώτο και ίσως το πιο ουσιαστικό βήμα για την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ενόπλων Δυνάμεων.

Από αυτή τη σκοπιά και μόνο, το έργο «Μνημεία σε Άμυνα» είναι εμβληματικό: Καταγράφεται για πρώτη φορά στο σύνολο της επικράτειας την πολιτιστική κληρονομιά των Ενόπλων Δυνάμεων, και μπαίνει στο επίκεντρο υπό το πρίσμα της διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής, που, έτσι κι αλλιώς, επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μας. Δεν γνωρίζω πόσοι φορείς του Δημοσίου έχουν μπει σε μια παρόμοια διαδικασία, υπό αυτή την οπτική. Έχω την αίσθηση, ωστόσο, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις σε αυτό τον τομέα πρωτοπορούν: Χάρη στην πρωτοβουλία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Ecocity και του Πράσινου Ταμείου που χρηματοδότησε το όλο εγχείρημα, έχουμε σήμερα στα χέρια μας ένα πολιτιστικό αποθετήριο και – το κυριότερο – έναν οδηγό με στρατηγικές αντιμετώπισης της τρωτότητας των μνημείων των Ενόπλων Δυνάμεων, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί οι δράσεις για την ανθεκτικότητα των μνημείων που αποτυπώνονται σε αυτό τον οδηγό και θα αναλυθούν σε αυτή την ημερίδα επενδύουν -χάρη στο επιστημονικό προσωπικό που εργάστηκε γι’ αυτό – σε νέες μορφές γνώσης για την προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες. Η τελευταία – το γνωρίζουμε πια καλά – προϋποθέτει μια ριζική αλλαγή στον τρόπο σκέψης μας: Χωρίς διεπιστημονική προσέγγιση και συνεργασία, χωρίς ενσωμάτωση της επιστημονικής γνώσης στη χάραξη πολιτικής, χωρίς συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση, χωρίς, τέλος, τη διάδοση αυτής της γνώσης με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ενεργό συμμετοχή τους στις λύσεις για την προστασία των μνημείων, δεν μπορούμε να πετύχουμε πολλά.

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια σύνθετη πρόκληση η οποία έχει αδιαμφισβήτητες επιπτώσεις τόσο στην αποστολή, όσο και στο έργο των Ενόπλων Δυνάμεων. Εκτός από την προσαρμογή στην επιχειρησιακή του σχεδίαση, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, έχει υιοθετήσει μια δέσμη μέτρων και πολιτικών, με στόχο τη συνεισφορά στην αντιμετώπιση του φαινομένου ολιστικά, στο πλαίσιο της σταδιακής μετάβασης της χώρας μας σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Η προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κλιματική αλλαγή σημαίνει βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των υποδομών μας, εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης των αποβλήτων, καθώς και προμήθεια μέσων, συστημάτων και υλικών που αφήνουν το μικρότερο δυνατό ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Μπορούμε και πρέπει να αφήσουμε ένα θετικό αποτύπωμα και στη διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Προς αυτή τη κατεύθυνση, η πρόληψη και η παρακολούθηση είναι η καλύτερη θωράκιση των μνημείων μας. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους όσοι συνέβαλλαν σε αυτό το πρωτοποριακό πρόγραμμα και την παρακαταθήκη που με αυτό αφήνουν στις Ένοπλες Δυνάμεις για την προστασία της πολιτιστικής τους κληρονομιάς.

Σε ότι με αφορά, αποτελεί πραγματική τιμή η συμμετοχή μου από τη θέση του Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας την οποία εκπροσωπώ σήμερα, δεν βρίσκεται εδώ για να εκφράσει απλώς την μεγάλη ικανοποίησή της για αυτό το σημαντικό έργο: Βρίσκεται κυρίως για να δεσμευτεί ότι η προσπάθεια αυτή θα συνεχιστεί. Αποτελεί καθήκον μας, σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις του Υπουργείου και τα Γενικά Επιτελεία να αναζητήσουμε τους αναγκαίους πόρους που θα μας επιτρέψουν να υλοποιήσουμε όλα όσα απαιτούνται να γίνουν στο μέλλον για την προστασία και την ανάδειξή των μνημείων των Ενόπλων Δυνάμεων. Με τη σημερινή εκδήλωση θέτουμε γερά θεμέλια σε αυτή την προσπάθεια. Και προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε αποκτήσει πολλούς και καλούς συμμάχους.