Παρουσίαση του έργου ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΕ ΑΜΥΝΑ στο Οχυρό Ρούπελ, Σιδηρόκαστρο 5.11.2023

Η προστασία της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς αποκτά ακόμη μεγαλύτερη δυναμική εφόσον τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένα τα ανθρώπινα δημιουργήματα τείνουν να επιστρέψουν στην πρώτη τους μορφή και κατάσταση, δηλαδή την σκόνη. Με την καταγραφή και την τεκμηρίωση σήμερα, εξασφαλίζεται η συνέχισή της με την μορφή της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. 

Η πρώτη παρουσίαση του έργου ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΕ ΑΜΥΝΑ στο Οχυρό Ρούπελ – Σιδηρόκαστρο, χώρο υψηλής ιστορικής και συμβολικής αξίας, πραγματοποιήθηκε με την παρουσία της στρατιωτικής ηγεσίας της περιοχής, εκπροσώπων της Πολιτείας , της τοπικής αυτοδιοίκησης και σημαντικού αριθμού πολιτών που ταξίδεψαν από την Θεσσαλονίκη και άλλες περιοχές της Βορείου Ελλάδος.

Η εκδήλωση περιελάβανε παρουσιάσεις ειδικών επιστημόνων σχετικά με την κλιματική κρίση και την απειλή που υφίστανται τα νεότερα μνημεία (1830 – 1950). Οι κατηγορίες των μνημείων που εξετάζονται είναι πετρόκτιστες και άλλες ειδικές κατασκευές, οχυρά, πολυβολεία, παρατηρητήρια, φάροι, ιστορικοί τόποι, ναυάγια και κειμήλια των πολεμικών μουσείων που εκτείθενται σε υπαίθριους χώρους. Επίσης, παρατέθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας γνώμης των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων (2.376 ερωτηθέντες υπηρετούντες στο ΥΠΕΘΑ) καθώς και τα αποτελέσματα των δειγματοληπτικών αυτοψιών που πραγματοποιήθηκαν από την ομάδα έργου στην Βόρειο Εύβοια. Οι αυτοψίες, καταγραφές, μετρήσεις και παρατηρήσεις αφορούν στην τρωτότητα οχυρωματικών κατασκευών από σκυρόδεμα και μίγματα κονιαμάτων, πετρόκτιστων φάρων, ναυαγημάτων και εκθεματων από διάφορα μέταλλα και κράματα.

Στο εγχειρίδιο στο οποίο συγκεντρώνεται όλο το υλικό που παρήχθει, διστυπώνονται προτάσεις σχετικές με την στρατηγική και τις πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης αναφορικά με τα νεότερα μνημεία ιδιοκτησίας ενόπλων δυνάμεων. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με αναφορά στην αξία της στρατιωτικής συμβολής στην επιστήμη κατά το πρότυπο της αντίστοιχης συμβολής της κοινωνίας στην επιστήμη *, τα θεμέλια της οποίας τίθενται με το συγκεκριμένο έργο. Πριν την επίσκεψη – ξενάγηση στους χώρους του Οχυρού Ρούπελ, προβλήθηκαν δύο ολιγόλεπτα ντοκιμαντέρ σχετικά με τα αποτελέσματα του έργου και γτο οδοιπορικό των αυτοψιών.

Δείτε φωτογραφίες από την εκδήλωση

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μνημεία της νεότερης ιστορίας έχουν μέγιστη αξία και άμεση συναισθηματική σύνδεση με την σύγχρονη κοινωνία, αποτελούν δε τμήμα της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς του ελληνικού λαού και ως εκ τούτου υπάρχει ηθική υποχρέωση για τη διάσωσή τους.

Επίσης, το συγκεκριμένο έργο προτάσει την συμβολή των πολιτών στην επιστήμη (civil open science) ως ένα εργαλείο ανάπτυξης, διάσωσης και αξιοποίησης των μνημείων σε συνεργασία με τις αρχές της  αυτοδιοίκησης και των τοπικών πολιτιστικών φορέων της κάθε περιοχής. Ενδυναμώνεται ο εθελοντισμός και εκπαιδεύονται οι συμμετέχοντες σε ομάδες συγκεκριμένων στόχων παρατήρησης καταγραφής και αναφοράς. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων, των ενδιαφερομένων μερών και του κοινού για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα νεότερα μνημεία καθώς και για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν με σκοπό την διαχρονική προστασία τους κατά το δυνατόν.

Το έργο ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΕ ΑΜΥΝΑ-Γνωρίζουμε τα Μνημεία μας – Προστατεύουμε την Πολιτιστική μας Κληρονομιά υλοποιείται  από το ΥΠΕΘΑ σε συνεργασία με το ECOCITY με την επιστημονική επιμέλεια του ΑΠΘ, εστιάζει στην προστασία των νεότερων μνημείων των ενόπλεων δυνάμεων (1830-1950) από τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής και στοχεύει στην ανάδειξη του Πολιτιστικού Αποθετηρίου των Ενόπλων Δυνάμεων σαν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της ελληνικής κοινωνίας.

Την εκδήλωση στο Οχυρό Ρούπελ διαδέχθηκαν δύο ακόμα εκδηλώσεις με στόχο την ενημέρωση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, εκπροσώπων της Πολιτείας, των Μέσων Ενημέρωσης και των Πολιτών που πραγματοποιήθηκαν  στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας στο Τατόι (15 Νοεμβρίου 2023)  και στο Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα (5 Δεκεμβρίου 2023).